11 oktober 2011

México Lindo y Querido

Na bijna vijf jaar in Mexico-Stad gewoond te hebben, sta ik nu voor de terugkeer naar Nederland met mijn Mexicaanse partner. Aan de hand van clichés en stereotiepen zal ik uiteendoen hoe wonen en werken in Mexico nu eigenlijk is. Hierbij mag ik graag opmerken dat een succesvol verblijf in het buitenland grotendeels van iemands eigen instelling en houding afhangt. Marjon van Royen: geef dus nooit de schuld aan het land en haar inwoners.

Mexico is in oorlog en het is er levensgevaarlijk 

Inderdaad worden er in bepaalde gedeeltes van het enorme land door drugsbendes territoriale kwesties op leven en dood uitgevochten. In de meeste plaatsen waar je je als niet-drugsdealende buitenlander begeeft, is het echter uiterst aangenaam vertoeven. De brutaliteit en intensiteit van het geweld is natuurlijk uitstekend materiaal voor de media, maar laat je dus absoluut niet afschrikken en reis gewoon af naar Mexico.
Daarnaast kan je je bezoek of verblijf net zo gevaarlijk maken als je zelf wilt. Je inlaten met drugshandel: gevaarlijk. Je ´s nachts alleen in ruige buurten begeven: gevaarlijk. Je hoofd gebruiken en geen gekke dingen doen die je thuis ook niet doet: niet zo gevaarlijk. Ikzelf heb me nooit thuis opgesloten of overdreven maatregelen moeten nemen en ik ben in geen enkele gevaarlijke of vervelende situatie terecht gekomen.


Mexico is een Derde Wereldland vol armoede en corruptie
Er zijn inderdaad miljoenen armen. Die hebben geen fatsoenlijk leven, maar het land zelf arm noemen is een vergissing. Mexico is één van de grootste economieën ter wereld met

15 juli 2011

De pot en de ketel

Toen ik ruim zes jaar geleden voor het eerst voet op Mexicaanse bodem zette, had ik nog een bepaalde vrees dat ik nog weleens uit zou kunnen worden gemaakt voor vuile gringo of een vergelijkbare expressie van vreemdelingenhaat zou kunnen ontvangen. Ik denk dat in maximaal drie gelegenheden die vrees bewaarheid is geworden, maar dat ik verder bedolven ben onder een ware vloed van gastvriendelijkheid. De blanke westerling word hier liefkozend güero genoemd en wordt zelfs positief gediscrimineerd. Men kijkt op tegen de zogenaamde Eerste Wereld en alles wat er vandaan komt, dus ook haar inwoners. Deuren gaan makkelijker voor je open, voor een baan krijg je de voorkeur boven een Mexicaan en sommigen beschouwen het hebben van een Europese vriend zelfs als een trofee. Dit wordt ook wel malinchisme genoemd, een begrip dat verwijst naar La Malinche, de inheemse vrouw die de Spaanse conquistador Hernán Cortés hielp om Mexico te veroveren.

13 mei 2011

Steentje

Komend vanuit het rijke Europa en geconfronteerd met de armoede in Mexico, is het gevoel om iets te willen doen ten behoeve van de Mexicaanse bevolking haast onvermijdelijk. Voor mij, zoals voor de meesten, blijft het echter bij goede bedoelingen en plannen die nooit uit worden gevoerd. Maar na het aannemen van twee nieuwe werknemers omdat ik mijn verkoopteam wilde uitbreiden, voel ik toch een soort genoegdoening.

Officieel is de werkloosheid in Mexico op dit moment 5.2%. Niet slecht wanneer je het bijvoorbeeld vergelijkt met dat van Spanje waar het percentage rond de 20% ligt. Het Mexicaanse percentage echter doet niet volledig recht aan de werkelijkheid, de mensen die in de informele sector werkzaam zijn worden ook meegeteld.Zij beschikken inderdaad over een inkomen, maar deze is niet vast, er wordt geen belasting over betaald en een basis ziektekostenverzekering bestaat niet voor hen. Deze mensen vervullen banen die normaliter niet eens zouden bestaan, wat voorbeelden: de verkoper van illegale cd´s die in de metro zijn product aanbiedt en via een rugzak vol speakers een voorproefje aanbiedt; de vrouw die zelfgemaakte taco´s via de kofferbak van haar auto aan de man brengt; de zogenaamde viene viene (kom-maar kom-maar) die de parkeerruimte op de openbare weg beheerst, je meehelpt je auto in te parkeren en deze in je afwezigheid ¨beschermt¨ (of bekrast als je niet betaalt).

Onlangs werd bekend dat van de werkende Mexicanen liefst 28.5% werkzaam is in deze informele sector. Zolang de overheid er niet in slaagt voldoende formele, waardige banen te creëren, zal deze sector van groot belang blijven. Een revolutie zal ik niet ontketenen, maar ik hoop tenminste een minuscuul steentje bij te dragen aan de ontwikkeling van Mexico door het scheppen en blijven scheppen van formele banen. 


Geschreven voor La Chispa.

28 april 2011

Pikant

¨Nee, slechts een beetje¨ is het antwoord op mijn vraag of de saus pittig is. Ik heb inmiddels geleerd hoe dit te interpreteren en ik doe dan ook niet teveel van deze groene saus op mijn taco. Het blijkt inderdaad alles behalve flauw te zijn. Als een Mexicaan zegt dat een saus behoorlijk pittig is, dan weet ik dat ik die beter kan vermijden.

De Mexicaanse gerechten zijn wereldwijd berucht om hun scherpe smaak. In de Mexicaanse keuken wordt gebruik gemaakt van honderden pepers die elk van smaak en sterkte verschillen en deze smaakmakers bepalen het pittigheidsgehalte. Wat buiten de landgrenzen verkocht word als Mexicaanse cuisine ontbeert vaak de pittigste pepers waardoor de maaltijden behoorlijk flauw zijn vergeleken met de gerechten hier. Zelfs op het Latijns-Amerikaanse continent kent de Mexicaanse keuken haar gelijke niet qua pikantheid. Bezitten de Mexicanen dan tolerantere smaakpapillen? Nee, het is typisch een kwestie van jong geleerd, oud gedaan. Van jongs af aan worden de kleintjes bekend gemaakt met de pittigheid van hun eten. Kijk niet raar op als je een Mexicaans ventje ziet genieten van een ananaslollie die besprenkeld is met chilipeperpoeder. Wanneer zij eenmaal de leeftijd hebben om bier te consumeren, wordt ook aan dit goudgele goedje zonder pardon pittige saujes toegevoegd en daarmee wordt de cerveza omgetoverd tot een zogenaamde michelada of cubana.

Ik heb een achterstand van ruim twintig jaar inmiddels een beetje ingelopen. Vlak na aankomst liep ik al gauw rood aan en begon te zweten bij het nuttigen van enkele druppels saus. Inmiddels heb ik een aardige tolerantie opgebouwd en om eerlijk te zijn, ik kan ook niet meer zonder. 


Geschreven voor La Chispa

07 april 2011

Diego Rivera

Vandaag de dag wordt Diego Rivera buiten Mexico vaak gezien als de man van Frida Kahlo. Gedurende hun leven stond Frida echter in de schaduw van haar echtgenoot en werd na haar dood pas echt beroemd. Diego Rivera was en is wellicht de meest gerenommeerde schilder die Mexico heeft voortgebracht. Hij was een vooraanstaand figuur in de internationale kunstwereld, een grondlegger van het Mexicaanse muralisme en vervulde een interessante rol in de hoogtijdagen van het communisme in Mexico. Een man met een uitzonderlijk talent, om te schilderen en om altijd en overal tumult te creeëren.

De groei van een artiest
Op 8 december 1886 werd in Guanajuato een jongetje geboren die door zijn ouders geregistreerd werd met de naam Diego María de la Concepción Juan Nepomuceno Estanislao de la Rivera y Barrientos Acosta y Rodríguez. Later werd hij beter bekend als simpelweg Diego Rivera. Opgroeiend in een welgestelde familie, kwam hij niks tekort. Op 10-jarige leeftijd begint hij al met het volgen van college´s aan de kunstacademie San Carlos in Mexico-Stad. In de daarop volgende jaren wordt zijn talent voor de schilderkunst opgemerkt en vooraanstaande politieke figuren als Teodoro Dehesa Méndez, de gouverneur van Veracruz, waren bereid om een reis naar Europa te sponsoren zodat Diego verder kon studeren. In 1907 kwam hij aan in Madrid en volgde hij lessen in het atelier van de Spaanse schilder Eduardo Chicharro. Niet veel later reisde hij door naar Parijs waar hij in de volgende jaren meerdere kunstenaars en stijlen als het kubisme leerde kennen. Naast het ontwikkelen van zijn schilderkunst, werd in 1919 na een avontuurtje zijn eerste kind geboren.

17 maart 2011

Stalen ros


Regelmatig ontvang ik de vraag of ik Nederland niet mis. Waarop ik altijd een stug no als antwoord geef wat me vaak bevreemde uitdrukkingen oplevert. Heimwee is dan ook geen thema voor mij, maar als ik dan per se iets zou moeten noemen wat ik mis, zou ik fietsen zeggen. Het zou waarschijnlijk tot nog meer verbazing onder de Mexicanen leiden. De fiets wordt hier immers nog altijd meer gezien als een speelgoed voor kinderen in plaats van een volwaardig vervoersmiddel. Ik beweeg me hier dan ook voort met het openbaar vervoer of met de benenwagen. Een auto bezit ik niet omdat ik overal eenvoudig en goedkoop kan komen. Een fiets bezit ik niet vanwege een gebrek aan moed.

Ik ben een meer dan ervaren fietser, maar laten we zeggen dat de rijstijl van de inwoners van Mexico-Stad mij er van weerhoudt om een stalen ros aan te schaffen. Aangezien hier een rijbewijs gewoon gekocht kan worden zonder rijlessen en –examens af te leggen, zijn de Mexicanen nu niet bepaald de beste chauffeurs. In de betonnen jungle van Mexico-Stad geldt dan ook het recht van de sterkste en daarbij moeten fietsers het dus ontgelden. De laatste jaren wordt uit overheidswege het gebruik van de fiets gepromoot als een milieuvriendelijk en gezondheidsstimulerend vervoersmiddel en probeert men de automobilisten respect bij te brengen voor de fietsende medeweggebruiker. Zo wilt burgemeester Marcelo Ebrard ter promotie af en toe ook wel eens een rondje fietsen door de straten van de hoofdstad. Met een helm op, dat dan weer wel.

Ondanks alle initiatieven en goede bedoelingen, blijf ik voorlopig op het trottoir lopen. Daar moet ik echter soms wel uit blijven kijken voor fietsers die hun toevlucht hebben gezocht op de stoep.

Geschreven voor La Chispa. 

04 maart 2011

Tianguis


Een hoop geschreeuw en evenveel wol. Dit kraampje tentoonspreidt een bonte collectie van handgemaakte wollen truien afkomstig uit Chiapas. Niet echt nodig bij deze temperaturen lijkt me. Sowieso zie ik ernstig weinig dingen die mij over zouden kunnen halen tot koop, maar ook zonder geld te spenderen, heb ik het deze zondagmiddag naar mijn zin op deze tianguis. Het is het Nahuatl-woord voor ´markt´ dat niet hetzelfde aanduidt als het Spaanse mercado. De Mexicaanse wet maakt een duidelijk onderscheid tussen deze twee en het meest duidelijke verschil is dat de tianguis niet overdekt is en geen vaste locatie heeft. Het kan vergeleken worden met een rommelmarkt.

Rondstruinen op één van de vele tianguis die op bepaalde locaties en dagen van de week opduiken, is één van de favoriete (vrijetijds)bezigheden van de inwoners van Mexico-Stad. Je kan er naast voedsel en (merk)kleding ook producten als cd´s, dvd´s, make-up, juwelen, medicijnen, boeken en speelgoed vinden. De meeste producten die je aantreft zijn illegaal, spotgoedkope Chinese importwaar of een combinatie van beiden. Niet ver van het historische centrum bevindt zich wellicht de meest beroemde en beruchtste tianguis van de stad, Tepito, genoemd naar de wijk waarin het ligt. De omvang van deze tianguis is enorm en als je weet en durft door te dringen tot de verste kringen van deze markt kun je ook producten verkrijgen als drugs, wapens, (beschermde) exotische diersoorten en valse diploma´s en academische titels.

Op een normale tianguis echter kan je jezelf genoeg vermaken en meestal voor weinig geld een hoop spullen kopen. Op de tianguis is dan ook de peso een dollar waard, maar ik vraag me af of ze in het Nahuatl ook de uitdrukking ¨Goedkoop is duurkoop¨ kennen. 


Geschreven voor La Chispa.