Tussen giganten

Eind oktober vond gedurende drie dagen de Mexico Business Summit plaats in Toluca, de hoofdstad van de deelstaat Mexico. Op deze topconferentie waren sprekers aanwezig als onder andere Felipe Calderón, de huidige president van Mexico, de Amerikaanse ex-president Bill Clinton, Carlos Slim, de rijkste man ter wereld, Álvaro Uribe, de ex-president van Colombia, de gerenommeerde schrijver Carlos Fuentes en het publiek bestond uit topzakenlui, politici en academici uit binnen- en buitenland. Tussen al deze prominenten was ook een plekje ingeruimd voor ondergetekende. Samen met drie collega journalisten was ik ingehuurd door een uitgeefster die op haar beurt weer in dienst genomen was door de organisatie. De door ons geschreven samenvattingen van de sessies zouden worden gebundeld om later te kunnen presenteren aan de deelnemers. Toen één van de journalisten, een Canadees, vermoedde dat er overheidsgeld in de organisatie van het evenement zat, vertrok hij op staande voet aangezien dat tegen zijn principes en contracten van zijn werkgevers inging.

Diner met Carlos Slim

Of er publiek geld mee gemoeid was of niet, naar de oorsprong van de financiering kon ik slechts gissen. Als echte Nederlander genoot ik liever van de ervaring en het feit dat transport, overnachting en eten gesponsord waren. Soms moest er wel ietwat gestreden worden voor de gratis maaltijd zoals bij de lunchsessie waar president Calderón acte de présence gaf. Voor zijn persoonlijke veiligheidsdienst maakte het immers weinig uit wie wie is en het duurde even voordat we aan konden schuiven in de lunchzaal voor wellicht de meest pretentieuze maaltijd die ik gehad heb. Daarna moesten we weer hard aan de slag, want al gauw bleek al dat we onderbezet waren waardoor we tot in de late uurtjes in het hotel door moesten werken. Maar goed, je moet er wat voor over hebben om eventjes tussen de groten der aarde rond te schuifelen. 

Geschreven voor La Chispa.

Werken in Mexico

Voordat ik in Mexico aankwam had ik reeds veel gelezen over de rijke cultuur van het land, de Mexicaanse bedrijfscultuur leerde ik echter kennen via persoonlijke ervaring. Wij Nederlanders staan bekend als harde werkers die beschikken over aanpassingsvermogen en een uitgebreide talenkennis. Dit werd bevestigd tijdens menig sollicitatiegesprek wat resulteerde in positieve discriminatie jegens mijn persoon. Desondanks is het haast onvermijdelijk dat je als buitenlander zijnde, soms stuit op onbegrip en misverstanden. Na ruim twee jaar werkervaring op de verkoopafdeling van een multinational en daar opgeklommen te zijn tot een managerspositie, ben ik inmiddels goed bekend met de lokale omgangsvormen op het werk en tijdens het zakendoen.

Terwijl de Nederlander erg direct is, daar draait de Mexicaan graag om de hete brij heen. Dit werd me goed duidelijk tijdens mijn vorige baan als financieel adviseur. Dat een spaarcultuur de Mexicanen vreemd is, was tot daaraantoe. Het feit dat iets weigeren of ontkennen als onbeleefd wordt gezien en men liever een negatieve situatie vermijdt, zorgde wel voor miscommunicatie. Het duurde dan ook even voordat ik doorhad dat ¨Ok, ik bel je¨ eigenlijk ¨Nee, dankjewel¨ betekende.

In mijn huidige functie, weet ik inmiddels uitstekend de verkapte nee´s te herkennen en zo mezelf een hoop tijd te besparen. Efficiënt timemanagement en zelfdiscipline lijken echter minder gebruikelijk dan dat ik in Nederland gewend was. De Mexicaan mag graag aangestuurd worden en zal zijn baas minder tegenspreken dan de mondige Nederlander. Voorheen voerde ik met mijn Belgische superieur soms pittige discussies. Waar dat voor ons een normale manier van communiceren was, werd ik daar door mijn Mexicaanse collega´s weleens scheef op aangekeken. Nu ik mensen onder mij heb, dien ik ook weleens collega´s te bekritiseren. Kritiek ontvangen is voor hen verder geen probleem, zolang het maar niet gebeurd in een groepssituatie want dan wordt de trots gekwetst.

Het gebrek aan ambitiedrang en doorzettingsvermogen van menig Mexicaan zorgt ervoor dat vele groeimogelijkheden niet worden benut. Dit biedt echter wel een open kans voor de harde werker, of die nu lokaal of buitenlands is.

Geschreven voor La Chispa

Zakenetiquette

Wij Nederlanders zijn succesvol in internationaal zakendoen, maar waar moet je op letten als je handel drijft met Mexicanen?
 
De Mexicaan mag graag de tijd nemen om zijn handelspartner wat beter leren kennen alvorens over te gaan op het zakendoen zelf. Breek eerst het ijs via lofuitingen over Mexico of snijdt algemene thema´s aan als voetbal en familie. Je mengen met binnenlandse dilemma´s als de drugsoorlog of politieke kwesties is niet aan te raden. Het is gebruikelijk om het zakendoen te combineren met eten en schrik ook niet als je wordt gevraagd om deel te nemen aan sociale activiteiten buiten de zakelijke besprekingen om.

Zakendoen is voor de Mexicanen een gewichtige aangelegenheid en formaliteit staat hoog in het vaandel. Zo wordt verwacht van de zakenpartner dat hij of zij zich formeel en conservatief gedraagt en ook zo gekleed gaat. Beheersing van het Spaans is absoluut een pre, maar houdt rekening met verschil tussen het Spaans van Spanje en Mexico maar vermijd straattaal. Willem-Alexander stal er de show mee, maar je zal er het formele aspect van de zakelijke bespreking mee tenietdoen. Daadwerkelijk een deal sluiten zal meer tijd in beslag nemen dan gewend, maar ook hier geldt het principe dat geduld loont.

Geschreven voor La Chispa 

De rijkste is Slim

Het Amerikaanse tijdschrift Forbes publiceerde onlangs haar fameuze lijst van de honderd rijkste bewoners van de planeet. In dit exclusieve gezelschap was er plaats voor negen Mexicanen, waaronder drugsbaron Joaquín ¨El Chapo¨ Guzmán. De Mexicaan van Libanese afkomst, Carlos Slim, is echter de aanvoerder van de lijst nadat hij met een vermogen van 53,5 miljard dollar eindelijk Bill Gates en Warren Buffet passeerde. Het nieuws werd in Mexico echter lauwtjes ontvangen en de meeste Mexicanen lijken een expliciete mening over hun puissant rijke landgenoot te ontberen. Niet vanwege onverschilligheid, maar meer om het feit dat de miljardair er een low profile op na houdt.

Van kinds af aan ontpopte Carlos Slim zich al als een ondernemer, maar vooral in de crisisjaren ´80 vergrootte hij zijn kapitaal. Terwijl de Mexicaanse economie praktisch stagneerde, pleegde de magnaat met zijn concern Grupo Carso grootschalige investeringen en wist menig bedrijf over te nemen voor relatief weinig geld. De grootste klapper maakte de 70-jarige weduwnaar echter in 1990. De toenmalige president Carlos Salinas de Gortari privatiseerde het staatstelecombedrijf Telmex en Grupo Carso werd via een openbare aanbesteding de nieuwe eigenaar. In het jaar 2000 creëerde hij de mobiele telefoonexploitant América Movil dat tegenwoordig met 200 miljoen cliënten de derde aanbieder van mobiele telefonie ter wereld is. De telecomtycoon wist hiernaast via allerlei investeringen en beleggingen zijn fortuin nog verder te vergroten.
Het klinkt als de verwerkelijking van de Amerikaanse droom. Dit succesverhaal vond echter plaats bij de zuiderbuur dat één van de scheefste inkomensverdelingen ter wereld kent. Twee eeuwen geleden schreef de Franse schrijver Honoré de Balzac dat achter elk groot fortuin een grote misdaad schuilt. De elite in Mexico wordt normaal gesproken standaard beticht van corruptie en maffiose praktijken, maar Carlos Slim kan echter buigen op een haast brandschone reputatie. In deze enigszins donkere tijden waarin een gezamenlijke droom van de Mexicaanse natie ver te bekennen is, kan hij wellicht dienen als lichtpuntje.